Verschillende onderzoeken tonen aan dat het stressniveau van mensen drastisch daalt als ze bij paarden zijn. Die onderzoeken kijken onder meer naar het hartritmepatroon van mens en paard*. En wat blijkt: het menselijke hart gaat mee resoneren met het hartritme van het paard.

Dat is op zich al bijzonder. Maar nog opmerkelijker is de rustgevende invloed die dit op ons heeft. Hoe komt dat? Het antwoord is: paarden beschikken over een hoge hartcoherentie. Een hoge hartcoherentie zorgt voor positieve, rustige gevoelens en ideaal op elkaar afgestemde lichaamsprocessen.

In het samenzijn met een paard kun je dus een hoge hartcoherentie ervaren. En dat is een hele fijne ervaring. Maar wat is hartcoherentie eigenlijk? En heb je perse een paard nodig om je hartcoherentie te verhogen of kun je er ook zelf invloed op uitoefenen?

Wat is hartcoherentie?

Hartcoherentie is een korte benaming voor een coherent hartritmepatroon. Als ons hartritmepatroon ‘coherent’ is, betekent dit dat onze hartslag gelijkmatig versnelt elke keer als we inademen, en gelijkmatig vertraagt elke keer als we uitademen.

Als onze ademhaling en hartslag samen in dit ritme zitten, bevordert dit onze gezondheid: lichaamsprocessen worden veel beter op elkaar afgestemd. Het brein krijgt vervolgens van het hart het signaal dat in je lijf alles in orde is. Het brein reageert hier vervolgens weer op door de hartcoherentie verder te versterken. Er ontstaat een tweerichtingsverkeer van signalen: het coherente hartritme zorgt voor optimaal functioneren van het lichaam, positieve emoties, positieve gedachten… en andersom: de positieve emoties en gedachten versterken de hartcoherentie.

Afbeelding: een hoge hartcoherentie bij het ervaren van de emotie ‘waardering’.
Als het lijntje in de grafiek omhoog loopt, geeft dit de versnelling van de hartslag weer. Gaat het lijntje omlaag, geeft dit de vertraging van de hartslag weer. Een mooie ‘slang’ betekent dat versnelling en vertraging van de hartslag gelijkmatig verlopen en elkaar ritmisch afwisselen: we spreken dan van een hoge hartcoherentie.

Stress verlaagt de hartcoherentie

Stress verlaagt onze hartcoherentie dramatisch. Het patroon van versnellen en vertragen van onze hartslag wordt dan grillig. Een dergelijk patroon ontstaat bij een vecht-, vlucht- of freeze-reactie van het autonome zenuwstelsel. Nu geeft ons hart het signaal af aan het brein dat we in gevaar zijn. De lichaamsprocessen worden nu zó aangestuurd dat ze een vecht-, vlucht- of freeze-reactie ondersteunen en hierbij worden grote hoeveelheden stresshormonen geproduceerd. Onze biologie verandert hierdoor dusdanig dat we geen positieve emoties meer kunnen ervaren en ons niet meer verbonden kunnen voelen met anderen. De toegang tot ons hogere brein is beperkt. Het oudere ‘reptielenbrein’ wordt ingeschakeld. Hierdoor verliezen we het overzicht, zien we overal gevaar en geen oplossingen meer voor problemen.

Bij een lage hartcoherentie zien we een chaotisch patroon van versnellen en vertragen van het hartritme. In deze staat kunnen we, zoals hier, frustratie ervaren… en andersom: frustratie veroorzaakt of versterkt een lage hartcoherentie.

Als stress van korte duur is, is er niets aan de hand. Maar bij chronische stress, en dus chronische lage hartcoherentie, raken onze lichamelijke en onze geestelijke gezondheid ernstig beschadigd door een tweerichtingsverkeer van signalen van gevaar tussen hart en brein.

Je hartcoherentie is een indicator van je veerkracht

Als je mijn e-boek hebt gelezen, dan weet je al veel meer over de invloed van het hierboven genoemde autonome zenuwstelsel en zijn vecht-, vlucht- en freeze-reacties op onze emotionele en lichamelijke balans. Als je dit nog niet hebt gedaan, en je bent geïnteresseerd in hartcoherentie, dan raad ik je aan mijn e-book te downloaden.

De hoogte van je hartcoherentie is namelijk ook een indicator van de veerkracht in jouw autonome zenuwstelsel. Streef je naar meer emotionele en lichamelijke balans, dan is het deze veerkracht die je wilt vergroten! Het verhogen van je hartcoherentie is daarvoor een belangrijk instrument.

Maar hoe kun je dan invloed uitoefenen op je hartcoherentie en dus op het ritme van je hart?

Vergroot je hartcoherentie met ademhalingsoefeningen

Je kunt invloed uitoefenen op het ritme van je hart door te gaan ademen in een voor jou correcte resonantie-frequentie. De meeste mensen komen in hartcoherentie door te ademen in de frequentie van ongeveer zes ademhalingen per minuut. Voor sommigen is de ideale frequentie iets sneller, voor anderen iets langzamer. De versnelling en vertraging van het hartritme worden dan gelijkmatiger.

Met software, een hartslagmeter en een adembegeleider brengen we samen jouw resonantiefrequentie in kaart. Daarna kun je een app op je telefoon instellen op jouw ideale frequentie en thuis gaan oefenen. Je hoeft alleen maar het deinende bolletje op en neer over de golven van de adembegeleider te volgen.

Ik leer je ook om correct te ademen. Vaak ademen we vooral diep in en onvolledig en te snel uit. Ook is het van belang om met je flanken te ademen. En niet te vergeten is het van belang om weer in contact te komen met wat je ademhaling wil doen: het volgen van de natuurlijke impuls van het ademen. Ademen zou vanzelf moeten gaan! Autonoom…
Voor het goed leren ademen trek ik meestal twee keer een uur uit. Bijna iedereen kan dan al zelf aan de slag! De grootste winst boek je door thuis te oefenen.

Hartcoherent ademen bij de paarden

Tijdens oefeningen bij paarden leer ik je hartcoherent ademen in de praktijk in te zetten om veerkrachtiger om  te gaan met spannende situaties.

Je ervaart dat je bij een hogere hartcoherentie een andere waarneming van de werkelijkheid krijgt, meer mogelijkheden ziet en letterlijk beter kunt luisteren naar je hart.

Je kunt het hartcoherent ademen thuis op verschillende manieren inzetten:

• 8 weken lang, 3 x per dag 20 minuten voor een wetenschappelijk bewezen therapeutisch effect op de veerkracht van je autonome zenuwstelsel: je verlaagt je bloeddruk, versterkt je immuunsysteem en vermindert het cortisolgehalte (stresshormoon) in je bloed met 23%(!). Je ervaart een positievere stemming, betere concentratie en diepere slaap;
• 3 x per dag 10 minuten: om je autonome zenuwstelsel een paar keer per dag een reset te geven en weer in je lichaam in te dalen., als je bijvoorbeeld voortdurend met je hoofd werkt of veel met anderen bezig moet zijn;
• naar behoefte: om je voor te bereiden op spannende situaties (door hartcoherent ademen in combinatie met visualisatie van de spannende situatie) en om in te zetten tijdens spannende situaties. Het hartcoherent ademen zorgt ervoor dat er voldoende parasympatisch-ventrale activiteit is tijdens de spannende situatie waardoor jij je veiliger en krachtiger voelt, minder agressief, meer assertief en in contact met je hogere brein in plaats van je reptielenbrein.